Dicle Elektrik, Şanlıurfa ve Mardin başta olmak üzere bölgede artan kaçak elektrik kullanımının ulusal enerji güvenliğini tehdit ettiğini açıkladı.
Şirketten yapılan açıklamaya göre, Dicle Elektrik, kuraklıkla birlikte hızla artan tarımsal sulama kaynaklı kaçak elektrik kullanımının sadece bölgeyi değil tüm Türkiye'yi tehdit ettiğini bildirdi.
Dicle Elektrik, Şanlıurfa ve Mardin başta olmak üzere tarımsal sulamada elektrik tüketiminin geçen yıla göre yüzde 300 arttığını, bazı bölgelerde bu artışın 10 kata yaklaştığını duyurdu.
Tüketimin yüzde 96'sının kaçak olduğu bölgeler bulunduğuna dikkati çeken şirket, bu durumun ulusal şebekede dengesizliklere ve yüksek maliyetlere yol açtığını açıkladı. Enerjinin büyük ölçüde dışa bağımlı ve pahalı olduğuna işaret eden Dicle Elektrik, devletin bu maliyeti sübvanse ettiğini ancak usulsüz kullanımın sürdürülemez olduğunu vurguladı. Ayrıca kaçak tüketimin Türkiye'nin Avrupa elektrik ağı ENTSO-E ile entegrasyonunu riske atabileceği belirtildi.
Açıklamada görüşlerine yer verilen, Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas, Şanlıurfa ve Mardin başta olmak üzere tarımsal sulamada kontrolsüz şekilde artan kaçak elektrik kullanımının, sadece enerji sistemini değil tarımı, çevreyi ve toplumsal düzeni tehdit eden boyutlara ulaştığına dikkati çekerek, "Kuraklık ve yer altı sularının bilinçsizce kullanımı nedeniyle 850 metre derinliğe varan kuyulardan su çekmek amacıyla rekor seviyede kaçak elektrik tüketiliyor. Bu durum, sadece bu yılın ilk 4 ayında 1,5 milyar kilovat saat fazla enerji tüketimine yol açtı." ifadelerini kullandı.
Arvas, sulama kuyularındaki rekor derinliğin, bölge adına açık bir ekolojik alarm olduğunu vurgulayarak, "Yer altı sularının kontrolsüz ve vahşi sulama yöntemleriyle tüketilmesi ekosistemi tehdit etmekte ve tarımın sürdürülebilirliğini riske atmaktadır. Sürdürülebilir tarım için modern ve doğru sulama yöntemlerine geçilmesi artık bir tercih olmanın dışına çıkmalıdır." değerlendirmesinde bulundu.
- Beş ilçe Türkiye'nin üç ayda tükettiği elektriğin yüzde 2'sini tek başına harcıyor
Açıklamaya göre, yılın ilk üç ayında Viranşehir'de yakalanan 349 kaçak trafoyla 72 binden fazla kişinin elektrik ihtiyacına denk kayıt dışı tüketim tespit edildi. Mardin'in ilçelerinde de yüzlerce kaçak trafo bulundu. Dicle Elektrik'in dron ve yapay zeka destekli operasyonlarıyla Şanlıurfa ve Mardin başta olmak üzere toplam 10 binin üzerinde kaçak trafo belirlendi.
Kaçak tüketimin en yoğun olduğu ilçeler Viranşehir, Kızıltepe, Siverek, Ceylanpınar ve Derik olarak açıklandı. Söz konusu beş ilçe, Türkiye’nin üç aylık toplam elektrik tüketiminin yaklaşık yüzde 2’sini tek başına gerçekleştirdi. Şirketin hesaplamalarına göre, mevcut hızla devam ederse yıl sonunda 6 ilde faturalandırılamayan enerji miktarının 9,8 milyar kilovatsaati aşması bekleniyor.
Arvas, kontrolsüz kaçak elektrik tüketiminin, ekonomiye ve enerji arzının sürdürülebilirliğine büyük zarar verdiğini vurgulayarak, şunları kaydetti:
"Kaçak yollarla aşırı elektrik tüketimi, şebeke arızalarına ve uzun süreli elektrik kesintilerine neden olurken tarımsal sulama abonelerimizden ticarethane abonelerine kadar kaçak kullanmayan ve borcunu zamanında ödeyen tüm abone gruplarımızı olumsuz etkileyebiliyor. Kaçak kullanımın ekonomiye zararını ise örnekle belirtmek gerekirse, sadece bir köyde tespit ettiğimiz 83 kaçak trafonun her biri 200 kilovatamper gücünde. Bu trafolardan sezon boyunca tüketilen toplam elektriğin maliyeti 200 milyon lira. Bu durum, kaçak kullanımda tüketimin normalin 9 ila 10 kat arttığı gerçeğini doğrular nitelikte."
2013'te başlayan özelleşme sürecinden bu yana şebekesini güçlendirmek adına 62 milyar liranın üzerinde yatırım gerçekleştiren Dicle Elektrik, kayıp-kaçak oranını yüzde 76 seviyelerinden yüzde 37'ye kadar düşürmeyi başardı. Şehir merkezlerindeki 3K (kayıpsız-kesintisiz-kaliteli) olarak adlandırılan bölgelerde bu oran yüzde 14,5 seviyesine inerek Türkiye ortalamasına kadar çekilmiş durumda. Fakat kırsal ve tarımsal alanlarda özellikle tarımsal sulama amacıyla kullanılan kaçak trafolar ile kaçak şebeke bağlantıları bu kazanımı gölgeliyor.
